Verkeersmaatregelen Berkhout

Er rijdt door Berkhout bestemmingsverkeer en doorgaand verkeer. Uit een kentekenonderzoek in het eerste kwartaal van 2023 bleek dat iets minder dan de helft van het verkeer in Berkhout doorgaand verkeer is. Dit doorgaande verkeer rijdt door Berkhout omdat het de kortste en/of snelste route tussen gedeeltes van Hoorn en de N194 / Braken is. 

De conclusie uit het kentekenonderzoek, verkeerstellingen en ongevallencijfers is dat er op het dorpslint maatregelen nodig zijn om de verkeersveiligheid te verbeteren. Er wordt te hard gereden over het hele dorpslint. Het gemengde verkeer bestaande uit fietsers, motorvoertuigen, lijnbussen, geparkeerde auto’s, vracht- en landbouwverkeer zorgt voor onveilige situaties. De hoeveelheid verkeer is niet het probleem. De zogenoemde verkeersintensiteit in Berkhout ligt met 3.000 á 3.500 motorvoertuigen per dag ruim onder de maximaal acceptabele intensiteit van 5.000 motorvoertuigen per dag. 

In de eerste fase van het vervolgonderzoek werd gekeken naar de verschillende varianten om de snelheid te verlagen, en waar mogelijk het verkeer van elkaar te scheiden. Dit leidde tot de uitwerking van twee varianten: 

• Berkhout inrichten met een maximumsnelheid van 30 km/u geldt;
• Het afsluiten van Berkhout door middel van een ontheffingssysteem.

De uitwerking liet zien: de verkeersveiligheid in Berkhout verbetert het meest als de wegen in Berkhout ingericht worden als 30 km/u-zone. 

Het afsluiten van het dorpslint heeft grotere nadelen dan voordelen. Aan het afsluiten van wegen zitten namelijk flinke voorwaarden en consequenties vast. Verder is het proces van het verlenen van ontheffingen en het inzetten van camera’s voor handhaving zeer lastig. Ook is bij een wegafsluiting een herinrichting nog steeds noodzakelijk om de snelheden te beperken. Om deze redenen komt er geen wegafsluiting in Berkhout. Meer informatie over dit onderzoek vindt u bij de onderdeel 'Waarom is een afsluiting voor (doorgaand) verkeer geen optie?'

Voor het herinrichten van Westeinde, Kerkebuurt, Oosteinde en Slagerslaan zijn schetsontwerpen gemaakt. De gemaakte ontwerpkeuzes staan toegelicht in de notitie ‘Uitwerking SO Berkhout’. Schetsontwerpen en uitwerking vindt u onderaan deze pagina. De ontwerpen worden voorgelegd aan aanwonenden en andere belanghebbenden en in overleg verder uitgewerkt. 

Op hoofdlijnen zijn de volgende ontwerpkeuzes gemaakt: 

• In de Kerkebuurt bevinden zich onder andere de school, het café, de kerk en de voetbalvereniging. Deze buurt heeft daarmee een 'verblijfskarakter'. Daarom is voor de hele Kerkebuurt gekozen voor een inrichting met bestrating die past bij de ontwerpkenmerken van een erftoegangsweg met een snelheidsregime van 30 km/u.
• Het Westeinde, Oosteinde en de Slagterslaan hebben een doorstromend karakter. Deze wegen zijn daarom in het schetsontwerp voorzien van een donkerrode asfaltverharding.
• Er zijn geen specifieke fietsvoorzieningen opgenomen in het hele lint. De beschikbare ruimte is hiervoor niet voldoende. Dit is in lijn met het advies van eind 2023.
• Over de hele lengte van het lint zijn versmallingen ingetekend. Deze versmallingen remmen het verkeer af en maken de route minder aantrekkelijk voor doorgaand verkeer. In de versmallingen komen waar mogelijk parkeerplaatsen. Ook is ruimte gepland voor bijvoorbeeld bomen of andere 'verticale elementen'. Dit benadrukt het woongebied en zal de snelheid verder verlagen. Bomen zorgen ook voor een groenere, meer klimaatvriendelijke buurt.

De inwoners die direct aan het dorpslint wonen, worden op een later moment per brief uitgenodigd om mee te denken over de verdere uitwerking van de herinrichting van hun straat. Dit gebeurt ruim voor de uitvoering van de betreffende fase. De locaties van de wegversmallingen en het aantal wegversmallingen kunnen dan aangepast worden in overleg met aanwonenden en bedrijven.

Aanwonenden kunnen dan eerst reageren op het nieuwste ontwerp. Aan de hand van de reacties wordt dit ontwerp dan aangepast en opnieuw voorgelegd aan alle aanwonenden. Als dit aangepaste ontwerp dan vanwege nieuwe reacties opnieuw aangepast moet worden, dan wordt het volgende ontwerp ook voorgelegd aan de aanwonenden. Zo komen we uiteindelijk tot een definitief ontwerp.

We kunnen het hele dorpslint niet in één keer herinrichten. De herinrichting wordt daarom in fases uitgevoerd. In de zomer van 2025 is de Kerkebuurt tussen het parkeerterrein en de Slagterslaan opnieuw ingericht. Dit mede omdat de school en de kinderopvang hier gevestigd zijn. Met het herinrichten van dit gedeelte van de Kerkebuurt is de 30 km/u-zone uitgebreid tot de T-splitsing met de Slagterslaan. 

Bekijk het definitieve ontwerp

In 2026 willen we het gedeelte van het Oosteinde tussen de brug bij huisnummer 6 en de brug bij huisnummer 70A herinrichten. In dit gedeelte is de problematiek door geparkeerde auto’s in Berkhout groot. Omdat het asfalt hier nog nieuw is, brengen we een donkerrode slijtlaag aan op het bestaande asfalt.

Met het herinrichten van dit gedeelte van het Oosteinde wordt heel het Oosteinde een 30 km/u-zone. Het Westeinde wordt dan nog geen 30 km/u-zone. 

Na het Oosteinde willen we in 2027 een gedeelte van het Westeinde aanpakken, tussen de Kerkebuurt en de brug bij huisnummer 285. Op dit gedeelte van het Westeinde is de woningdichtheid hoog. Bij deze herinrichting vervangen we het asfalt wel. Dit asfalt is al in 2007 aangebracht, en moet anders waarschijnlijk binnen 5 jaar vervangen worden. Met het herinrichten van dit gedeelte van het Westeinde gaat er een 30 km/u-zone gelden voor het hele Westeinde.

Na 2027 volgt de herinrichting van de rest van de wegen in Berkhout. Dat is wanneer het asfalt op deze wegen aan vervanging toe is, of wanneer ze om een andere reden eerder urgentie krijgen. In 2027 bekijken we wanneer de andere wegen in Berkhout aan de beurt zijn. 

• Er zijn relatief veel ongevallen op de betreffende weg.
• Het merendeel rijdt harder dan de maximale toegestane snelheid.
• De problematiek is 24 uur per dag aanwezig.
• De risico’s zijn bovengemiddeld, door bijvoorbeeld relatief veel conflictpunten, kwetsbare verkeersdeelnemers, schoolroute, bomen.
• De betreffende weg moet geloofwaardig ingericht zijn die passend bij het geldende snelheidsregime.
• Er rijden minimaal 5.000 motorvoertuigen per dag.
• Andere maatregelen zijn niet mogelijk of hebben niet genoeg effect. 

Het dorpslint van Berkhout voldoet aan meerdere, maar niet aan alle voorwaarden. Zo rijden er ongeveer 3.500 motorvoertuigen per dag. Daarnaast zijn er op het dorpslint van Berkhout nog andere verkeersmaatregelen mogelijk. Daarom geeft het openbaar ministerie hier geen toestemming voor het plaatsen van flitscamera’s. 

Met het instellen van 30 km/u op het hele dorpslint wordt er iets aan de verkeerssnelheid gedaan. Door waar mogelijk wegversmallingen te plaatsen krijgt het dorpslint binnen de mogelijkheden zoveel mogelijk een geloofwaardige 30 km/u-inrichting.

Drempels en plateaus hebben doorgaans een betere verkeersremmende werking dan wegversmallingen. Vanwege met name trillingen bij woningen aan het dorpslint, is het niet geschikt voor drempels en plateaus.

De politie houdt incidenteel snelheidscontroles in Berkhout. Vanwege beperkte capaciteit kan de politie maximaal enkele keren per jaar snelheidscontroles uitvoeren in Berkhout. 

De hoeveelheid verkeer is met 3000 á 3500 motorvoertuigen per dag objectief niet het probleem in Berkhout. Omwonenden benoemen de hoeveelheid verkeer wel als knelpunt, maar doen dit in combinatie met de snelheid van het verkeer en het aandeel zwaar verkeer, waaronder landbouwvoertuigen. Daarnaast worden de geparkeerde voertuigen op de rijbaan genoemd als aandachtspunt in relatie tot de verkeersveiligheid. De hoeveelheid verkeer en snelheid liggen in elkaar verlengde. De snelheid van het verkeer is objectief gezien wel een knelpunt, waar met de planvorming voor herinrichting nadrukkelijk aandacht voor is.

Op basis van onderzoek is het aandeel doorgaand verkeer afhankelijk van de rijrichting 35% of 39%. Dit betreft circa 1.000 motorvoertuigen per dag. Daarover valt het volgende op te merken:

• In deze cijfers zit tevens verkeer met bestemming in de directe omgeving (zoals de Bobeldijk) dat is aangemerkt als doorgaand verkeer, terwijl dit eigenlijk niet als doorgaand verkeer kan worden beschouwd.
• In deze aantallen zijn ook lijnbussen en ander bestemmingsverkeer, zoals bezorgdiensten meegenomen.
• Het betreft voor een groot deel lokaal verkeer met herkomst of bestemming Hoorn of De Goorn, dat deze (kortste) route via Berkhout neemt.

Conclusie: De hoeveelheid niet-bestemmingsverkeer in Berkhout is (veel) lager dan 1.000 mvt/etmaal.

• De route afsluiten voor (doorgaand) verkeer heeft effect op de verkeerintensiteiten op andere routes. Als dit betekent dat men omrijdt via de A7 of via provinciale wegen geeft dat direct geen problemen, maar het verkeer zal zich naar verwachting vooral verplaatsen naar andere ongewenste routes, zoals via de Slagterslaan, Bobeldijk, Hulkerweg en Lijsbeth Tijsweg. Doorgaand verkeer gaat dan als een waterbedeffect met name via nieuwe ‘kortste’ routes rijden.
• In de praktijk komen weggebruikers pas ter hoogte van de daadwerkelijk afsluiting tot de conclusie dat ze niet verder kunnen rijden. Zij hebben de vooraankondigingen gemist of hadden als bestemming een adres aan de andere kant van de geslotenverklaring. Een afsluiting vraagt om een draai- of keermogelijkheid ter plaatse van de afsluiting of een zijstraat om hun route te kunnen vervolgen. Een afsluiting zonder een draai- of keermogelijkheid levert gevaarlijke verkeerssituaties op, vooral ten aanzien van passerende fietsers.
• Een afsluiting van het verkeer heeft zeer beperkt effect op de verkeersveiligheid. Er blijft namelijk een aanzienlijk deel van het verkeer rijden. De snelheid van het verkeer wat een primair aandachtspunt is kan alleen met infrastructurele aanpassingen worden bereikt. Een herinrichting is dan ook nog steeds noodzakelijk om de snelheden te beperken.
• Overlast van verkeer doet zich overal voor. Een dergelijke lintstructuur met doorgaand verkeer wordt op meerdere plaatsen als knelpunt door omwonenden benoemd. De vraag is welke overwegingen aan de maatregel ten grondslag liggen en in hoeverre een dergelijk maatregel voor precedent zorgt voor andere locaties binnen de gemeente.

• Een afsluiting van het verkeer heeft ook consequenties voor bestemmingsverkeer. Zo is het faciliteren van ontheffing aan bewoners goed mogelijk, maar moet terughoudend worden omgegaan met het verlenen van ontheffing aan bezoekers. Voor bezoekers is de aanpak:
  • Het bezoek zal, afhankelijk van de herkomst of bestemming, moeten omrijden. Dit betreft het bezoek van bewoners en bedrijven (bestemmingsverkeer). De omrijdfactor bepaalt het draagvlak voor een afsluiting.
  • Om te voorkomen dat het sluipverkeer ontheffing aanvraagt, maar toch incidenteel bezoekers te faciliteren, wordt voor bezoekers die toch ontheffing willen aanvragen vaak een hoog tarief in rekening gebracht. Als voorbeeld is een dagontheffing in Landsmeer €22,50.
• Voor het verlenen van ontheffingen zal de gemeente een ontheffingensysteem voor het beheer en administratie van ontheffing moet inkopen, om het proces zo efficiënt mogelijk vorm te geven. Hierbij moeten betalingen via facturatie en Ideal kunnen en moet er koppeling met de Basisregistratie Personen en het RDW gemaakt worden ten behoeve van verificatie houderschapsgegevens, geautomatiseerde berichtgeving naar ontheffinghouder, etc.
• Voor het verlenen van ontheffingen moet structureel capaciteit beschikbaar zijn bij het Gemeentelijke Contactcentrum (GCC) en maatwerk moet zoveel mogelijk worden voorkomen om de ontheffingverlening uitvoerbaar te houden.

• Voor de handhaving met camera’s verloopt het besluitvormingstraject via het Openbaar Ministerie (advies/toetsend) en de lokale driehoek (besluitvormend). Een verkeersbesluit en ontheffingenbeleid is nodig voor het formaliseren van de maatregel en de ontheffingverlening.
• Het betreft geen geautomatiseerde handhaving. Er is structureel BOA-capaciteit nodig van enkele uren per week voor de controle van overtredersbeelden. Ook is er capaciteit nodig voor het uitvoeren van een maandelijkse bordenschouw wat een eis is van het OM en voor informatieverzoeken van het OM naar aanleiding van beroepsprocedures.
• Voor camerahandhaving zijn camera’s en een handhaafapplicatie nodig die de gemeente moet inkopen. Kosten zijn afhankelijk van het aantal camera’s en de gevraagde functionaliteiten, zoals bijvoorbeeld het geautomatiseerd verzenden van waarschuwingsbrieven tijdens de gewenningsperiode wat een eis van het OM is.

Met het bovenstaande zijn de inspanning, kosten en nadelen van een wegafsluiting niet in verhouding tot de doelen om de snelheden in Berkhout te verlagen en de verkeersveiligheid te verbeteren. Bij een wegafsluiting is een herinrichting nog steeds noodzakelijk om de snelheden beperken. Om deze redenen wordt er geen wegafsluiting uitgevoerd in Berkhout.